Makaleler

Ticari şirketlerde birleşme ve devralmalar, iki veya daha fazla şirketin birleşmesi veya iş faaliyet alanında hızla büyüyebilmesi için iki veya daha fazla şirketin kurumsal finansmanın bir parçası olarak alım-satımı veya bölünmesi şeklinde tanımlanmaktadır.

TTK’da belirtildiği üzere şirketler iki farklı şekilde birleştirilebilir:

• Bir şirketin başka bir şirket tarafından satın alınması, yani teknik olarak “birleşme yoluyla birleşme” veya
• Yeni bir şirket bünyesinde iki şirketin birleşmesi, yani teknik olarak “yeni bir şirketin kurulmasıyla birleşmesi”.

6102 sayılı TTK’da yer alan md.136’ya göre; birleşme, devrolunan şirketin malvarlığı karşılığında, bir değişim oranına göre devralan şirket paylarının, devrolunan şirketin ortaklarınca kendiliğinden iktisap edilmesiyle gerçekleşir ve birleşme ile devralan şirket devrolunan şirketin malvarlığını bir bütün halinde devralır. Birleşmeye katılan şirketler tarafından birleşme kararı alınır alınmaz yönetim organları bu kararları tescil ettirir ve devrolunan şirket tescil ile infisah eder(m. 152). Bu tescil ile birleşme geçerlilik kazanır. Tescil anında devralınan şirket aktif ve pasifiyle birlikte kendiliğinden devralan şirkete geçer ve devrolunan şirketin ortakları devralan şirketlerin ortakları olurlar(m. 153).

Birleşme kararının tescili ile eş zamanlı olarak devralan şirketin kayıtlı olduğu Ticaret Sicili Müdürlüğü, devrolunan Şirketin malvarlığına dahil tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillere kayıtlı mal ve hakları ilgili sicillere bildirir.

Birleşmenin sonuçlanması ile birlikte artık devrolunan şirket sona erer ve ticaret sicilinden silinir.

Mevcut TTK’da, aynı tür şirketlerin birleşebileceklerini düzenleyen sınırlayıcı kural kısmen kaldırılmıştır. Buna göre, sermaye şirketleri sermaye şirketleri, kooperatifler ve devralan şirket olmaları şartıyla şahıs şirketleriyle birleşebilir. Şahıs şirketleri, şahıs şirketleri ve devralınan şirket olmaları şartıyla sermaye şirketleri ve kooperatiflerle birleşebilir.

Tasfiye halindeki bir şirketin de mevcut TTK hükümlerine göre birleşmeye katılması olanaklı hale getirilmiştir. Bunun için 2 şart gereklidir: Öncelikle tasfiye halindeki şirketin devrolunan şirket olması gerekir. Buna ek olarak şirketin malvarlığının dağıtımına başlanmamış olması gerekir. Bu şartların varlığının, devralan şirketin merkezinin bulunduğu yerin ticaret sicili müdürlüğüne sunulan belgelerle ispatlanması gerekir

Sermayesini kaybetmiş veya borca batık durumda bulunan bir şirketin de birleşmeye katılması TTK’da düzenleme alanı bulmuştur. Böyle bir şirket kaybolan sermayeyi veya gerekiyorsa borca batıklık durumunu karşılayacak tutarda serbestçe tasarruf edebilen özvarlığa sahip bulunan bir şirketle birleşebilir. Bu şartların varlığı, devralan şirketin merkezinin bulunduğu yerin ticaret sicili müdürlüğüne sunulan belgelerle ispatlanır.

Birleşmeye egemen ilkelerden biri olan «ortaklığın devamı ve korunması» ilkesi m. 140’da yer bulmuştur. Yeni TTK ise birleşmeye katılan şirketlerin, birleşme sözleşmesinde, ortaklara, devralan şirkette, pay ve ortaklık haklarının iktisabı ile iktisap olunacak şirket paylarının gerçek değerine denk gelen bir ayrılma akçesi arasında seçim yapma hakkı tanıyabilecekleri gibi, sadece ayrılma akçesinin verilmesini de öngörebileceklerini bir yenilik olarak düzenlemiştir.

Yeni TTK’da, birleşme sözleşmesinin şekli, yapılması, içeriği ve genel kurul tarafından onaylanması, hazırlanacak birleşme raporu ayrıntısıyla düzenlenmiştir(TTK md.145,146,147).

Şirket birleşmeleri işlemlerinde şirketlerin danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duyacağı alanlar:

• Ticaret hukuku danışmanlığı yapmak,
• Şirket Yöneticilerinin Sözleşmelerinin müzakere edilmesi ve düzenlenmesi,
• Hukuki denetim(due diligence) sürecini yürütmek,
• İdari Ruhsat ve gerekli izinlerin temin edilmesi,
• Şirketin Malvarlığına ve Borçlarına ilişkin Teminatların müzakere edilmesi ve Teminat Sözleşmelerinin düzenlenmesi,
• Ticari İşletme ve Malvarlığı Devirlerinde gerekli düzenlemeler
• Hisse satın alım satım işlemleri ve Hisse Devir Sözleşmelerini düzenlemek
• Ortak Girişim Şirketlerinin Kurulması (Joint-venture sözleşmeleri) ve
• Şirket Yapısının Yeniden Organize Edilmesi
• Şirketlerin yurt dışındaki şirketler ile hukuki ilişkilerinde danışmalık.