Makaleler

05.08.2020 tarihinde 31214 sayılı Resmi Gazete’de İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girmiştir. Bu kapsamda, yapılan değişikliklerin birçok şirket bakımından önem arz etmesi nedeniyle bazı hususları incelemek gerekmektedir. 

İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik Madde 2/1 dahilinde;

‘’Bu Yönetmelik; gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin yükümlülükleri ile toplu iş yeri ve taşıt pazarlarında aranan şartları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde ödeme yöntemlerini ve Bakanlık, yetkili idare ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.” ibaresiyle birlikte yönetmeliğin kapsamı ve usulüne ilişkin asgari şartlar net ve açık şekilde hükme bağlanmıştır. Yönetmelikte madde 2/2’de yapılan değişiklikle bu yönetmeliğin kapsamına girmeyen satışlara ekleme yapılmıştır:

“Aşağıda belirtilen ikinci el motorlu kara taşıtı satışları bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır:

d) Motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından en az bir yıl süreyle kiralanan taşıtların bu işletmelerce satışı.” Yönetmeliğin 1’inci maddesine bahsi geçen fıkralar eklenmiştir;

‘’(1) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin, 31/8/2020 tarihine kadar durumlarını bu Yönetmelikteki şartlara uygun hale getirerek yetki belgesi almaları gerekir…

(7) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce yetki belgesi verilen işletmelerin;

a) İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarını,

b) 9/6/2020 tarihinden sonra ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenen işletmeler hariç olmak üzere, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikteki ilgili iş yeri şartlarını haiz olduklarını gösteren belgeyi,

30/6/2021 tarihine kadar Bilgi Sistemine aktarmamaları veya il müdürlüğüne teslim etmemeleri halinde yetki belgeleri iptal edilir.’’

Nitekim, daha önce yetki belgesi verilen işletmelerle ilgili olarak, söz konusu işletmelerin, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarını ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'teki ilgili iş yeri şartlarına haiz olduklarını gösteren belgeyi 30 Haziran 2021'e kadar İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Bilgi Sistemi'ne aktarmaları gerekmektedir. Aksi halde, bu işletmelerin yetki belgeleri iptal edilecektir.

Diğer yandan, Yönetmeliğin 5’inci maddesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

‘’(1) İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılır. Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı, aksi Bakanlıkça tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir.’’

Buna göre, ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapan ve yetki belgesini bugüne kadar almayan işletmelerin 31 Ağustos 2020'ye kadar yetki belgesi almaları gerekmektedir. Bakanlıkça aksi tespit edilmedikçe, bir takvim yılı içinde 3'ten fazla taşıt satışı ticari faaliyet kabul edilecek ve kayıt dışı ticari faaliyetler takip edilerek yaptırım uygulanacaktır.

Bununla birlikte, yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar arasına iş yeri açma ve çalışma ruhsatı da eklenmiştir. Bu doğrultuda ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olmayan İşletmelere yetki belgesi verilmeyeceği ve belediyelere getirilen yükümlülükler ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin ruhsat düzenlenen işletmelerin de Bakanlıkça takip edilerek yetki belgesi almadan faaliyette bulunan işletmelerin tespit edileceği öngörülmüştür.

Mevzuata uygun faaliyet gösteren işletmelerin haklarını korumak adına büyük önem taşıyan ve bu işletmelerce de talep edilen söz konusu düzenlemelerle, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde haksız rekabetin ortadan kaldırılması ve suni fiyat artışlarının önlenmesi amaçlanmıştır.

Ticaret Bakanı Ruhsar PEKCAN, faaliyette olan işletmelerin yetki belgesi almaları için öngörülen ve daha önce 2 defa uzatılan geçiş sürecinin bu defa uzatılmadığını ve satışı yapılan taşıt sayısı hesaplanırken Türkiye Noterler Birliği’nden alınan verilerin esas olacağını belirterek aynı kişinin hem kendi adına hem de vekaleten yaptığı tüm satışların dikkate alınacağını ifade etmiştir.

Bununla birlikte, daha önce düzenlenen ve geçerlilik süresinin 5 yıl olduğu belirtilen yetki belgeleri için yenileme başvurusu yapılması gerekmemektedir. Bakanlıkça verilen yetki belgelerinin yönetmelik hükümleri çerçevesinde iptal edilinceye kadar geçerli olacağı söz konusu Yönetmelik’te hükme bağlanmıştır.

Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletmelere Ticaret Bakanlığınca hem idari para cezası uygulanacak hem de yapılan uyarıya rağmen aykırılığı ortadan kaldırmayan veya tekrarlayan işletmelerin yetki belgeleri iptal edilecektir. Bu bağlamda, hizmet kalitesinin artırılmasına ve tüketici mağduriyetlerinin önlenmesine katkı sağlanacak olup sektörün mevzuata uygun faaliyet göstermeyen işletmelerden arındırılacağı hedeflenmektedir.

İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Madde 13 ise şu şekilde değiştirilmiştir;

‘’(1) Satışa sunulan ikinci el motorlu kara taşıtının üzerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde taşıta ilişkin tanıtıcı bilgilerin güncel olarak yer aldığı bir tanıtım kartı bulundurulur.

(2) Tanıtım kartında yetki belgesi numarasına ve ikinci el motorlu kara taşıtına ilişkin aşağıdaki asgari bilgilere güncel olarak yer verilir…’’

Şöyle ki; ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine yönelik ilan yapan işletmelerin, tüm ilanlarında yetki belgesi numarasına yer vermek ve yetki belgesindeki işletme adı veya unvanını kullanmak zorundadır. Buna göre, ilanlarda tüketicileri yanıltıcı bilgi ve belgelere yer verilmemesi gerekmekte olup bu yükümlülükere uymayan işletmelere Bakanlık tarafından idari para cezası ve yetki belgesinin iptali şeklinde belirli yaptırımların 01.01.2021 tarihinden itibaren uygulanacağı öngörülmektedir. Dolayısıyla yapılacak olan düzenlemelerin söz konusu tarihe kadar tamamlanması gerekmektedir.

Son olarak, yönetmeliğin 17’inci maddesinde yapılan değişikliklerle birlikte ikinci el taşıt alım satımındaki nakit ödemelerde "Güvenli Ödeme Sistemi"nin kullanılmasının zorunlu hale getirilerek para transferlerinin hızlı ve kolay biçimde yapılması ve kayıt altına alınması sağlanacaktır. Bu sayede, iş gücü ve maliyet avantajı yaratılarak kayıt dışı verilerin azaltılması sağlanacaktır. Adalet Bakanlığı, "Noterlerde ikinci el araç satışlarında zorunlu hale getirilen güvenli ödeme sistemi nasıl çalışıyor?" açıklaması ile Twitter hesabından sistemin nasıl çalıştığını anlatan bir video paylaşmıştır:

https://twitter.com/adalet_bakanlik/status/1294589815518900226