5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybedilmesi konularında hükümler getirmektedir. İlgili hükümlerden biri istisnai olarak vatandaşlığın kazanılmasıdır. Söz konusu madde kapsamında yapılması gereken yatırımın niteliği ve miktarı ise 12.12.2016 tarihli ve 2016/9601 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20’nci maddesine yapılan eklemeler uyarınca belirlenmiştir. İlgili kanun maddesi ile belirli tutarlarda ve şekillerde yatırım yapan yabancılara Türk vatandaşlığı kazanma hakkı tanınmıştır.
Kanun maddesinde hallerden biri olan gayrimenkul edinimi ile Türk vatandaşlığının kazanılması da gelişen ekonomik ve sosyal şartlarla her geçen gün değişime uğramaktadır. Bugüne dek kanun değişikliği ile vatandaşlık için gereken gayrimenkul alımındaki döviz alt sınırı yükselten 5554 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 1inci maddesidir.
Gayrimenkul satışının gerçekleşme usulüne ilişkin olarak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ("TCMB") tarafından çıkarılan Sermaye Hareketleri Genelgesi'nin ("Genelge") 13. maddesi ve ona ilişkili talimat ile uygulanmaktadır. Genelge'nin 13. maddesi uyarınca; yabancı kişilerin edinmek istedikleri gayrimenkule ilişkin ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden yerine getirmeleri gerekmektedir.
Yapılacak olan ödeme döviz cinsinden para ile Merkez Bankası'na veya gerekçesi belirtilmek suretiyle başkaca bankalara satış yoluyla gerçekleştirilecektir. Ancak gayrimenkul satımına ilişkin ilgili bedel banka tarafından ilgililerine Türk Lirası olarak yapılacaktır.
Yapılan değişiklik ile Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın getirdiği dövizle işlem yasaklarının istinası kapsamındaki Genelge'nin uygulanması bakımından; Türk vatandaşı olmayan ve yurtdışında yerleşik gerçek kişilerin Türkiye’deki gayrimenkul alımında dövizle işlem zorunluluğuna ilişkin belirsizlikler giderilmiş olmakla birlikte uygulamadaki ivmeye yön verilmiştir.
Türk vatandaşlığının kazanılmasında tanınan istisnai halin düzenlendiği kanun hükmü, yönetmelik ve genelgelerle yabancıların Türk vatandaşlığı kazanmasının usulü ve sonuçları değişen şartlara uyum sağlar hale getirilmiştir.
Taşınmaz Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanılmasına İlişkin Sermaye Hareketleri Genelgesindeki Değişiklikler
M. BURAK KÜÇÜKİSLAMOGLU | SAHİL ALTAY | AYŞE NUR AYMAK