27.11.2014 Tarih ve 29188 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği” kapsamında 23.08.2022 Tarihli Resmi Gazete’de bazı değişiklikler yapılmıştır.
İlgili değişiklikle yönetmelikte, ilgili mevzuata "aracı hizmet sağlayıcı", "platform" vb. tanımlar eklenerek ön bilgilendirme, ön bilgilendirmenin yöntemi, cayma hakkının kullanımı; satıcı veya sağlayıcının, aracı hizmet sağlayıcının ve tüketicinin yükümlülükleri, sözleşmenin ifası ve teslimat, bilgilerin saklanması ve ispat yükümlülüğü gibi değişiklikler düzenlenmiştir.
Yönetmelik ile 1 Nisan'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Avrupa Birliği direktiflerine uyum sağlanması amacıyla düzenleme yapılmıştır.
> Yönetmelik'in kapsamını belirleyen ikinci maddenin ikinci fıkrasına ekleme yapılarak "j) Kısa mesaj aracılığıyla kurulan ve eş zamanlı olarak tamamen ifa edilen abonelik içermeyen katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri ile 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki bağışlar ve kamu kurumlarınca sunulan katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri,” de Yönetmelik kapsamına dahil edilmiştir
> Yönetmelik'in dördüncü maddesinde belirtilen hususlara; aracı hizmet sağlayıcı ve platform ibarelerinin tanımları eklenmiştir. Yönetmelik'e göre “aracı hizmet sağlayıcı” oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişiyi ifade ederken “platform” kamu hizmetlerinin tek noktadan sunulduğu ortak kamu elektronik platformu hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistemi ifade etmektedir.
> Yönetmelik'in beşinci maddesine göre; satıcı ve sağlayıcının tüketiciyi ön bilgilendirme yükümlülüğü bulunmaktaydı. Yapılan değişiklik ile işbu yükümlülük kapsamına aracı hizmet sağlayıcısı da dahil edilmiş olup Yönetmelik kapsamında mesafeli sözleşmelerin platform üzerinden yapılması halinde aracı hizmet sağlayıcı ön bilgilendirme yükümlülüğüne satıcı ve sağlayıcı ile birlikte müteselsilen tabii olacağı söylenmiştir. Bununla birlikte aynı hükümde gerçekleştirilen değişiklikler gereğince ön bilgilendirme yükümlülüğü kapsamı genişletilmiştir. Buna göre ödeme, ticari reklam ve tanıtımlarında taahhüt edilen süre ile uyumlu teslim veya ifa süresi, teslimat ve ifaya ilişkin diğer bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının şikayetlere ilişkin çözüm yöntemleri ile ilgili olarak tüketicinin bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Yeni düzenlemelere göre; cayma hakkının olduğu durumlarda bu hakkın kullanılma şartları, kullanılma süresi, usulü gibi hususların yanında satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde iade masraf tutarı, tutarın hangi tarafça karşılanacağı, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafının tüketici tarafından karşılanacağı hususları ön bilgilendirme kapsamına dahil edilmiştir.
Bu hususta tüketicilere ön bilgilendirme yapılmaması halinde söz konusu masraflar satıcı tarafından karşılanacaktır. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir.
İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Platform üzerinden kurulan sözleşmelerde ise iadeye ilişkin yapılan ön bilgilendirmedeki eksiklik ya da taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumu aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından da karşılanabilecektir.
Yönetmelik kapsamında 12. maddede düzenlenen satıcı ve aracı hizmet sağlayıcının yükümlülüklerine ilişkin madde değiştirilerek tüketicinin cayma hakkına konu malı ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcı ile iade etmesi halinde, malın belirlenen taşıyıcıya tesliminden itibaren 14 gün içinde satıcının tahsil edilen tüm bedelleri ödemekle yükümlü olduğu, cayma hakkına konu malın ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcı dışında bir taşıyıcı ile iade edilmesi halinde ise 14 günlük sürenin iade edilen malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren işlemeye başlayacağı belirtilmiştir. Bununla birlikte satıcı, geri ödemeleri tek seferde yapmakla yükümlü kılınmıştır.
Tüketici tarafından yapılan ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması halinde ise, bankalarca yapılacak geri ödemeler de tek seferde yapılacaktır. Ayrıca, Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya aracı hizmet sağlayıcı adına bedel tahsil edilmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin
satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcı tahsil edilen ilgili bedelin tüketiciye tek seferde ödenmesi yükümlülüğünün yerine getirilmesinden satıcı veya aracı hizmet sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır.
Bununla birlikte yapılan yeni düzenlemeler ile caymaya ilişkin sorumluluk kapsamında aracı hizmet sağlayıcının da yükümlülükleri belirlenmiştir. Buna göre malın tesliminden önce tüketicinin cayma hakkının kullanması durumunda satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Bu husus hizmet ifasına ilişkin sözleşmeler kapsamında da geçerli olacaktır.
Satıcı veya sağlayıcı, Platform üzerinden kurulan sözleşmelerde, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin olarak kendisine ulaşan bildirimi, aracı hizmet sağlayıcıya derhal ulaştırmakla yükümlü kılınmıştır.
Yönetmelik kapsamında yapılan önemli değişikliklerden bir diğeri de 12.maddeden sonra eklenen 12/A maddesi ile aracı hizmet sağlayıcının yükümlülüklerinin belirlenmesidir.
Değişiklik hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcı, platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca, söz konusu maddede sayılan hususlara ilişkin olarak tüketicilerin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistem kurmak, sistemi kesintisiz olarak açık tutmak ve sistem üzerinden tüketici tarafından yapılan bildirimleri satıcı ve sağlayıcıya derhal bildirmek zorundadır.
Ayrıca, aracı hizmet sağlayıcı tüketicinin satıcı ve sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtları üç yıl boyunca tutmakla yükümlü kılınmıştır. Aracı hizmet sağlayıcı söz konusu kayıtların ilgili kurum ve kuruluşlar ile tüketicilere istenilmesi halinde verilmesinden de sorumludur.
Aracı hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcı ile yaptığı aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcının Kanunun 48 inci maddesine ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davranmasına sebep olduğu her bir tüketici işleminden sorumlu olacaktır.
Cayma hükümlerine ilişkin olarak; ilgili bedelin aracı hizmet sağlayıcı adına bedel tahsil edilmesi halinde, cayma hakkının malın teslimi veya hizmetin ifasından önce kullanılması durumunda hakkın kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren, malın tesliminden sonra cayma hakkının kullanılması halinde ise bildirimin kendisine ulaştığı tarihte ilgili bedeli satıcıya aktarılmamışsa cayma hakkına konu malın öngörülen taşıyıcıya teslim edildiği veya öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade edilmesi durumunda satıcıya ulaştığı tarihten, fesih hakkının kullanılması halinde ise fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 14 gün içinde tahsil edilen mal veya hizmet bedeli ve sair masrafların tüketiciye iadesinden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu kılınmıştır.
Satıcı, sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumlulukları dışında tüketicinin hangi durumlarda cayma hakkını kullanamayacağı hususunda da değişiklikler yapılmıştır. Buna göre, tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler, tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler, canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler, tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmelerle ilgili olarak tüketici cayma hakkını kullanamayacaktır.
Bununla birlikte satıcının ifa süresine ilişkin olarak 30 gün olarak belirlenen süre kapsamından tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler çıkarılmıştır. Bu sözleşmelerin ifası tüketicinin bilgisi dahilinde daha uzun sürelerle gerçekleştirilebilecektir.
Bilgilendirme bültenimizde detaylıca izah etmiş olduğumuz üzere Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği'nde yapılacak olan değişiklik hükümleri 1 Ekim 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. Açıklanan değişikliklerin yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2022 tarihinden itibaren, aracı hizmet sağlayıcılar ve “Platform” üzerinden kurulan sözleşmeler de Yönetmelik kapsamına alınmış ve sorumluluk kapsamları belirlenmiştir.
Değişiklik hükümleri ile satıcı, sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcılarla birlikte tüketicilerin de sorumluluklarında değişiklikler meydana getirmekte ve önem arz etmektedir. Bu hususta yapılan değişiklikler ile cayma hakkının istisnalarının ve aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülüklerinin genişletildiğini söylemek mümkündür.
23.08.2022 Tarihli 31932 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik